Zgodnie z art. 10 ust. 5 pkt 4 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r. poz. 967 ze zmianami., dalej: Karta Nauczyciela) stosunek pracy z nauczycielem mianowanym i nauczycielem dyplomowanym nawiązuje się na podstawie mianowania, jeżeli nauczyciel nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe – nauczyciel składa zaświadczenie o niekaralności dla nauczyciela do pracy. W celu potwierdzenia spełnienia powyższego warunku nauczyciel przed nawiązaniem stosunku pracy jest zobowiązany przedstawić dyrektorowi szkoły informację z Krajowego Rejestru Karnego (art. 10 ust. 8a Karta Nauczyciela). Z koeli instytucja wygaśnięcia stosunku pracy nauczyciela, uregulowana w art. 26 Karta Nauczyciela, jako jedną z przesłanek zastosowania przepisu wskazuje sytuację, w której do nawiązania stosunku pracy z nauczycielem doszło z naruszeniem warunków określonych w art. 10 ust. 5 pkt 1-5 Karta Nauczyciela. Jeżeli zatem dyrektor szkoły zatrudni nauczyciela, który był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, sama ustawa przesądza, że tak nawiązany stosunek pracy wygasa. Dyrektor powinien w takiej sytuacji skierować informację o wygaśnięciu stosunku pracy, z tym zastrzeżeniem, że wystąpienie dyrektora ma charakter deklaratoryjny.
S N w wyroku z 19.3.2019 r. (III PK 29/18) rozpatrywał sprawę, w której jednym z wątków była kwestia złożenia zaświadczenia o niekaralności w odpowiednim terminie. W jednej ze szkół w sierpniu przeprowadzano rekrutację na stanowisko nauczyciela-wychowawcy internatu. W dniu 17 sierpnia kandydatka złożyła w szkole podanie o zatrudnienie na wyżej wspomnianym stanowisku i tego samego dnia została mianowana na stanowisko nauczyciela od 1 września. W dniu 30 sierpnia nauczycielka dostarczyła dyrektorowi szkoły informację z Krajowego Rejestru Karnego potwierdzającą, że nie figuruje w kartotece karnej Krajowego Rejestru Karnego. Z dniem 1 września nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora szkoły – stanowiska to objął nowy dyrektor. 1 września również do pracy stawiła się nowozatrudniona nauczycielka. Jeszcze tego samego dnia nowy dyrektor wręczył jej pismo informujące, że jej stosunek pracy jako nawiązany z naruszeniem warunków określonych w art. 10 ust. 5 Karta Nauczyciela wygasł, gdyż dnia 17 sierpnia nauczycielka nie przedstawiła zaświadczenia z KRK. Nauczycielka wniosła przeciwko szkole powództwo o przywrócenie do pracy.
Sąd Najwyższy podkreślił, iż wygaśnięcie z mocy prawa stosunku pracy nauczyciela w razie stwierdzenia, że nawiązanie stosunku pracy zostało dokonane z naruszeniem warunków określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-5 Karta Nauczyciela ma charakter szczególny i wyjątkowy, przez co art. 26 ust. 1 pkt 5 Karta Nauczyciela nie podlega wykładni rozszerzającej. Sąd Najwyższy przyjął, iż skoro stosunek pracy nauczyciela wygasa w przypadku nawiązania tego stosunku na podstawie fałszywych lub nieważnych dokumentów, albo w przypadku nawiązania z naruszeniem tylko takich warunków, o których mowa w art. 10 ust. 5 pkt 1-5 Karta Nauczyciela, to nie ma podstaw do rozciągania zastosowania tego przepisu na przypadek, w którym stosunek pracy nauczyciela mianowanego został nawiązany z nauczycielem nieskazanym prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe mimo nieprzedłożenia przez tego nauczyciela informacji z Krajowego Rejestru Karnego. Nieprzedłożenie informacji z Krajowego Rejestru Karnego lub niezasięgnięcie takiej informacji przez dyrektora szkoły przed nawiązaniem stosunku pracy nie jest tożsame z niespełnieniem wymogu niekaralności (art. 10 ust. 5 pkt 4 Karta Nauczyciela). W takiej sytuacji stwierdzenie wygaśnięcia stosunku pracy nauczycielki z tego powodu było bezprawne.
Podsumowując, nieprzedstawienie zaświadczenia o niekaralności w chwili podpisywania dokumentu zatrudnienia, czy też wyrażania woli podjęcia pracy, nie może stać się podstawą do stwierdzenia wygaśnięcia stosunku pracy, jeżeli do dnia, w którym stosunek pracy z mianowania miał zostać nawiązany, taki dokument został przedstawiony.
Zamów teraz formularz zamówienia KRK lub zaświadczenie o niekaralności lub zaświadczenie o niekaralności do adopcji